Boekpromotie – termen

Aanbiedingsbrochure

De meeste uitgeverijen bundelen twee of drie keer per jaar (voor- en najaar, soms ook zomer) alle verwachte titels in een brochure, zodat boekhandels en pers enkele maanden van tevoren weten welke boeken er gaan verschijnen. Op basis van deze ‘aanbiedingsbrochures’ koopt de detailhandel boeken in en vragen journalisten recensie-exemplaren op. Steeds meer uitgeverijen stappen over op digitale brochures.

Actieprijs

Omdat in Nederland de Wet op de vaste boekenprijs geldt, mag je niet zomaar korting geven op een boek. Een actieprijs aanmelden – bij het Commissariaat voor de Media – is een manier om tijdelijk de verkoopprijs van een boek te verlagen. Zo’n actieprijs kan de uitgever één keer per jaar vaststellen en geldt maximaal drie maanden. Bovendien moeten alle verkopers aan de actie kunnen deelnemen. Specifieke varianten van de actieprijs zijn de bonnenprijs en de intekenprijs.

Barter

Een barter (of barterdeal) is een zakelijke afspraak waarbij je het een ruilt tegen het ander. Bijvoorbeeld een stapel boeken tegen advertentieruimte in een magazine.

Blurb

Een korte aanbeveling (een of twee regels) voor een boek, die meestal een plekje krijgt op het omslag. Vaak is de blurb afkomstig van een expert in het betreffende vakgebied, van een bekende Nederlander of Vlaming, of van een tevreden klant.

Boekpresentatie

Een bijeenkomst waarop een nieuw uitgebracht boek wordt voorgesteld aan pers en/of publiek. Boekpresentaties zijn gewoonlijk live, maar je ziet soms ook digitale varianten.

Boektour

Een rondgang langs boekhandels (en eventueel andere verkooppunten en bibliotheken) om als auteur je boek te promoten. Natuurlijk stem je dit vooraf met de winkeliers af, zodat ze je komst uitgebreid kunnen aankondigen.

Boektrailer

Een korte promotiefilm over een boek. Boektrailers zijn in te zetten in de sociale media, op je auteurswebsite, in de (online) boekhandel, voor de verkoop via affiliate-partners, op YouTube en op alle andere plekken waar je doelgroep te vinden is.

Een goede boektrailer is kort, wervend en pakkend, geeft de juiste sfeer weer en bevat praktische informatie als de titel en de auteur. De trailer maakt bovendien duidelijk waarom de lezer het boek moet aanschaffen.

TIP – Maak de boektrailer niet te lang (1½ tot 2 minuten) en breng de cover van je boek prominent in beeld.

Bonnenprijs

Een specifieke invulling van de actieprijs. De Wet op de vaste boekenprijs bepaalt dat boeken een vaste (minimale) verkoopprijs hebben. Stelt de uitgever een bonnenprijs vast, dan kunnen mensen het boek tijdelijk voor een lagere prijs aanschaffen. Voorwaarde is dat ze de hieraan verbonden bon inleveren. Die bonnen laat een uitgever bijvoorbeeld afdrukken in een krant of magazine. Let op: zo’n bon is geldig bij alle partijen die het boek verkopen.

Combinatieprijs

De Wet op de vaste boekenprijs bepaalt dat boeken een vaste (minimale) verkoopprijs hebben. Wil je als uitgever een lagere prijs hanteren bij het verkopen van meerdere boeken in één keer? Dan kun je hiervoor een combinatieprijs vaststellen. Dit geldt ook voor de verkoop van een boek in combinatie met wat anders (bijvoorbeeld een relaxboek met een stressballetje, voor dezelfde prijs als het losse boek). Een combinatieprijs is maximaal zes maanden geldig.

Consignatie

Geef je boeken ‘in consignatie’, dan ontvangt de wederverkoper (doorgaans de boekhandel) een aantal exemplaren en rekent na een afgesproken periode (meestal enkele maanden) alleen de verkochte boeken af. Omdat boekhandelaren zo geen risico lopen, vergroot dit de kans dat zij je boek in de winkel willen leggen.

Dummy

Een proefboek met het omslag en een grotendeels blanco binnenwerk. Uitgevers sturen hun vertegenwoordigers hiermee vóór de verschijningsdatum van het boek langs de boekhandel, zodat die alvast een indruk krijgt van hoe het uiteindelijke boek eruit komt te zien.

Embargo

Een verbod dat uitgevers de boekhandel opleggen om een boek niet voor een bepaalde datum te verkopen. Dit wordt gedaan om een hype te creëren (denk aan de nachtverkopen bij de Harry Potterreeks) of omdat het boek bij een belangrijk tv-programma gepresenteerd wordt. De uitgever heeft dan in de week ervoor de gelegenheid om alle winkels te bevoorraden, zodat iedereen op hetzelfde moment met de verkoop kan starten.

De term ‘embargo’ wordt ook in de mediawereld veel gebruikt. Het is een publicatieverbod dat geldt tot een bepaalde datum. Persberichten bijvoorbeeld worden geregeld ‘onder embargo’ aan journalisten verstuurd.

Free publicity

Publiciteit die je krijgt zonder dat het je geld kost. Denk aan een bespreking van je boek in een vakblad, een interview in een talkshow of een aanbeveling van je boek door een invloedrijke blogger. Allemaal gratis reclame!

Intekenprijs

Een specifieke invulling van de actieprijs. De Wet op de vaste boekenprijs bepaalt dat boeken een minimale verkoopprijs hebben. Stelt de uitgever een intekenprijs vast, dan biedt deze het boek vóór verschijnen tijdelijk voor een lagere prijs aan. Een intekenactie is een mooie manier om al in een vroeg stadium de verkoop van een boek te stimuleren.

Joint promotion

Een tijdelijke samenwerking tussen (minimaal) twee partijen, waar beide voordeel van hebben. Denk aan de plaatselijke slager die jouw barbecueboek promoot en daardoor zelf meer vlees verkoopt. Of een bevriende ondernemer die jouw boek in zijn nieuwsbrief noemt, terwijl jij het zijne meeneemt in jouw maandelijkse mail naar klanten.

Ledenprijs

De Wet op de vaste boekenprijs bepaalt dat boeken een minimale verkoopprijs hebben. Met een ledenprijs kan de uitgever hiervan afwijken. Om er een speciale ledenprijs voor te mogen vaststellen, moet een boek tot stand zijn gekomen met aanmerkelijke steun van een vereniging of stichting. Denk hierbij aan een substantiële financiële of redactionele bijdrage of gegarandeerde afname.

Persbericht

Een aankondiging – meestal digitaal – waarmee je de pers laat weten dat je boek binnenkort verschijnt (of net verschenen is). Het persbericht bevat onder andere informatie over jou en je boek, contactgegevens en de mogelijkheid tot het opvragen van een recensie-exemplaar.

POS-materiaal

Point-of-salemateriaal. Reclamematerialen en weggevers die het voor boekhandelaren aantrekkelijker maken je boek in de collectie op te nemen. Door het reclamemateriaal – een display, poster, schapkaart – krijgt jouw boek meer aandacht in de winkel.

Weggevers zijn kleine cadeautjes die de boekhandelaar aan zijn klanten kan geven, zoals een boekenlegger, ansichtkaart of deurhanger. Een extra prikkel voor potentiële lezers om juist jouw boek te kopen.

Presentexemplaar

Een exemplaar van een boek dat een auteur of uitgever cadeau doet, bijvoorbeeld aan de schrijver van het voorwoord, de vormgever van het boek of de redacteur. Over presentexemplaren ontvang je als auteur doorgaans geen royalty’s.

Promotieplan

Auteurs die hun boek goed willen verkopen, hebben een plan nodig om het onder de aandacht te brengen van hun doelgroep. Zo’n promotieplan bevat bij voorkeur een overzicht met duidelijke acties en een tijdlijn: wanneer doe je wat?

Promotieplanner

Een handig boekwerk, samengesteld door BoekenBusiness, met tips voor de promotie van een boek (in het bijzonder non-fictie). Het leidt je in vijftig acties naar een verkoopsucces. Daarnaast bevat het allerlei extra tips en informatie. Van ideeën om je boek te pitchen tot een sjabloon voor een professioneel persbericht. Een uitneembaar overzicht waarin je in één oogopslag ziet wat je te doen staat en wanneer, maakt de promotieplanner compleet.

Recensie-exemplaar

Een gratis exemplaar van een boek dat wordt opgestuurd naar journalisten en recensenten met de bedoeling dat ze er een positief stuk over schrijven. Recensie-exemplaren kun je ongevraagd versturen naar de voor jouw boek belangrijkste media (zorg wel dat ze bij de juiste personen terechtkomen). Of kondig in een persbericht het verschijnen van je boek aan en bied de ontvanger de mogelijkheid om een recensie-exemplaar op te vragen.

TIP – Heb je slechts een beperkt budget beschikbaar om recensie-exemplaren weg te geven? Bied dan de voor jou belangrijkste media de mogelijkheid om het papieren boek op te vragen en de rest het e-book.

Recht van retour

Een manier die het voor de boekhandel aantrekkelijker maakt om een boek in te kopen. Lever je jouw boek ‘met recht van retour’, dan mag de boekhandelaar niet-verkochte exemplaren (na een afgesproken verkoopperiode) retourneren en krijgt hij de inkoopprijs terugbetaald.

Weggeefactie

Op boeken mag je niet zomaar korting geven, je mag ze wel cadeau doen. Bij een weggeefactie schenk je een andere partij (bijvoorbeeld een magazine, radiozender of blogger) een aantal exemplaren van je boek om weg te geven aan haar publiek. Zo regel je aandacht voor je boek die je nauwelijks wat kost. Natuurlijk kun je ook via je eigen kanalen boeken weggeven.

Wet op de vaste boekenprijs

Een wettelijke regeling die de (minimum)verkoopprijs van een boek vastlegt voor een bepaalde periode na het verschijnen. De wet voorkomt prijsconcurrentie, waardoor uitgevers ook minder winstgevende titels op de markt kunnen brengen.

Let op: de vaste boekenprijs geldt ook voor de auteur zelf. Zelf cadeautjes weggeven – bijvoorbeeld een gratis training alléén als iemand het boek rechtstreeks bij jou koopt – wordt gezien als verkapte korting en is dus niet toegestaan.