In Nederland is de verkoop van boeken geregeld in de Wet op de vaste boekenprijs (Wvbp). Wie een boek verkoopt (uitgever, traditionele boekhandel, Bol.com, supermarkt, enzovoort) moet dat doen voor de prijs die de uitgever heeft vastgesteld. De wet geldt ook voor de auteur. Dus familiekorting geven? Het mag niet.
De gedachte achter de vaste boekenprijs is dat dit de diversiteit in het aanbod bevordert. De boekhandel kan hierdoor een breed assortiment voeren. Met de winst die uitgevers behalen op de succesvolle boeken, kunnen ze nieuwe auteurs een kans geven. Of boeken publiceren die commercieel minder interessant zijn, maar status geven aan het fonds. Het is een interessante discussie of de Wvbp afgeschaft moet worden of niet. In deze blog beperk ik me tot wat de wet in de praktijk betekent voor de auteur.
Voor iedereen
De Wvbp geldt voor alle boeken in de Nederlandse of Friese taal. Uitgevers of importeurs zijn verplicht een verkoopprijs vast te stellen en deze aan te melden bij het Commissariaat voor de Media (CvdM). De wet geldt als het boek bestemd is voor verkoop aan eindafnemers en voor iedere oplage (twee stuks is al een oplage). Dus geef je je boek in eigen beheer uit, dan mag je het niet op jouw website voor een lagere prijs verkopen. Wat ook niet mag, is een extraatje geven als mensen het boek rechtstreeks bij jou kopen. Dat is namelijk een verkapte korting.
Uitzonderingen
- De Wvbp geldt niet in België *, dus Vlaamse eindafnemers mag je korting bieden. Dat levert soms rare situaties op. Een voorbeeld: toen de nieuwste editie van de ‘Dikke Van Dale’ verscheen, was die in België zo goedkoop dat boekhandelaren in de grensstreek hun boeken daar inkochten in plaats van bij de uitgever.
- Boeken die in Nederland verschijnen maar in een andere taal geschreven zijn.
- E-books. De Wvbp geldt alleen voor werken die bestaan uit papieren bladzijden. Bij e-books mag jij zelf bepalen of je ze met korting verkoopt. Natuurlijk moet het wel passen binnen de afspraken die je met je uitgever maakt. Die is er vast niet blij mee als jij de digitaal de content weggeeft die hij probeert te verkopen (al zijn er natuurlijk uitzonderingen).
Kortingen
In sommige gevallen mag je wel korting geven (let op: het gaat hier over korting aan eindafnemers; wederverkopers mag je altijd korting geven):
- Bij de verkoop van grote aantallen.
Bij een afname van minimaal 10 stuks tegelijk mag je maximaal 5% korting geven. Bij minimaal 30 stuks is de maximale korting 10%. En vanaf 100 exemplaren mag je zelf de korting bepalen. - Als het een studieboek betreft. Studieverenigingen mogen studenten 10% korting geven.
- De uitgever mag een tijdelijke actieprijs vaststellen, bijvoorbeeld bij voorintekening (= het boek bestellen voordat het verschenen is). Een intekenprijs geldt voor maximaal 3 maanden en de uitgever moet deze actieprijs vastleggen bij het CvdM.
Er bestaan meer mogelijkheden om korting te geven, bijvoorbeeld via boekenclubs. Details en voorwaarden kun je vinden in het Besluit vaste boekenprijs van de overheid.
Terug naar de vraag aan het begin van deze blog. Ik denk niet dat je familie direct tien boeken tegelijk zal bestellen, dus nee: je mag geen familiekorting geven.
Door: Jan Sinot
* In België geldt sinds juli 2017 de gereglementeerde boekenprijs (GBP). In het kort komt het hierop neer: in het eerste half jaar na verschijnen mag je als boekverkoper maximaal 10% korting bieden aan de eindconsument, 20% korting aan bibliotheken en 25% aan onderwijsinstellingen. Na 6 maanden vervalt de GBP automatisch.
Volg ons op 
Over de auteur:
Jan Sinot
Het is een bijzonder moment: voor het eerst je eigen boek in handen. Jan maakte het mee als auteur – en als boekhandelaar. Inmiddels is hij een ervaren schrijver en helemaal thuis in de boekenwereld. Hij volgde de Vakopleiding Boekhandel, was eigenaar van een boekwinkel en verzorgde de module ‘Boek Publiceren’ op de Hogeschool Utrecht.
Jan is 2 meter lang en een man van heldere adviezen. Hij loopt geregeld een Kennedymars (80 kilometer) en wordt blij van boeken en bos.
tel. +31 (0)6 – 28 79 75 33
jan@boekenbusiness.com
De vaste boekenprijs gaat over de korting die je als verkopende partij mag geven aan de consument.
De korting die boekhandels ontvangen is weer een ander verhaal. Als de levering van de boeken via CB-Logistics gaat, dan staat er een standaard korting van 42% voor de boekhandel tegenover (op de netto verkoopprijs). Maar boekhandel en uitgever mogen onderling afspreken om daarvan af te wijken. Er is geen officiële maximumkorting. We schreven al over de nieuwe eisen die bol.com stelt aan uitgeverijen: https://www.boekenbusiness.com/uitgeven/een-aardverschuiving-in-boekenland/
Maar wat is nou de maximale korting die in de handel onderling kan en mag worden gegeven??
Want daar zie ik niets over.
Ik heb zelf altijd een hartgrondige hekel gehad aan de vaste boekenprijs: in elke ander branche zijn zulke prijsopdrijvende regelingen een economisch misdrijf, en hier wordt het je bij wet gedwongen een misdrijf richting je lezers plegen… Wat mij betreft een ridicule wet die tot stand is gekomen door corruptie op hoog niveau. (het is bv. schrijnend om het recente advies van de Raad van Cultuur te lezen, kort gezegd komt het erop neer dat ze niet kunnen aantonen dat de wet op enige manier het beoogde doel bereikt, en er zijn diverse economische studies die het tegendeel laten zien, maar dan toch adviseren de wet te verlengen om hem “nog een kans te geven” … als een arts je zo zou behandelen zou je hem voor de tuchtrechter slepen…)
Omdat boeken nu ook gemakkelijk via internet verkocht kunnen worden, zijn er mensen die er ervaring mee hebben boeken rechtstreeks aan eindgebruikers te verkopen via buitenlandse print-on-demand websites, zoals bijvoorbeeld Lulu.
Omdat print-on-demand heel flexibel is, is het natuurlijk ook mogelijk heel snel een nieuwe editie in een net iets ander formaat en een net iets andere omslag te maken, met bijbehorende andere prijs.
De vaste boekenprijs is in het leven geroepen om een breed boekenaanbod mogelijk te maken. Uitgevers zijn in staat om ook minder courante titels uit te brengen, en boekhandels hebben de mogelijkheid om meer in de winkel te leggen dan alleen de bestsellers.
De tijden in het boekenvak veranderen snel, onder andere door de opkomst van het E-book en de komst van Printing on Demand, waardoor voor iedereen het publiceren van een boek tot de mogelijkheden behoort. De vraag is terecht of alle argumenten voor de vaste boekenprijs nog wel opgaan. Ik denk van niet, het boekenaanbod is nu breder dan ooit.
Ondertussen zie ik ook dat de kwaliteit van boeken achteruit gaat door die self-publishing. Uitgeverijen wijzen manuscripten niet voor niets vaak af, bovendien investeren auteurs vaak niet in een
fatsoenlijke redactie en vormgeving van hun boek.
Wat de boekhandels betreft: voor het vierde jaar op rij daalt de totale boekenomzet met tien procent, dat is inclusief de online omzet en de e-bookverkoop. Hadden ze nu de vaste boekenprijs afgeschaft dan had dat de definitieve nekslag betekend voor de boekwinkels. Kijkend naar het buitenland (bijvoorbeeld België en Engeland) zie je dat zelfs zonder een crisis het aantal fysieke boekwinkels drastisch afnam na afschaffing van die vaste boekenprijs.
Je noemt nog de rechtstreekse verkoop aan de lezer via printing platforms als Lulu. Die mogelijkheid is er inderdaad, maar de praktijk leert dat de verkoop marginaal is. Probeer als auteur daar maar in beeld te komen bij de lezer.
Ik blijf het ingewikkeld vinden. Ik heb een leesboekje geschreven voor beginnende studenten van de Nederlandse taal en dit via Brave New Books uitgegeven. Prijs € 18,75.
Nu geeft een taleninstituut aan dat zij dit boekje graag zouden willen in gaan zetten als vast onderdeel van hun cursussen NT2. Hier ben ik natuurlijk erg blij om en trots op.
Is er dan geen enkele mogelijkheid om een lagere prijs te vragen of moet ik dan gebruik gaan maken van de korting die bij 100 exemplaren geldt?
Er zijn twee verschillende manieren om korting te geven. De eerste is voor grote afnemers zoals in het artikel beschreven. Daar geldt inderdaad voor dat je pas bij 100 exemplaren meer dan 10% korting mag bieden.
De andere mogelijkheid is dat het taleninstituut de boeken bij jou inkoopt met korting (mag je zelf afspreken, maar voor boekhandels ligt de korting meestal tussen de 40 en 45%) en dat zij die voor het volle bedrag verkopen aan de cursisten. Het gaat er dus om dat je de eindafnemer niet zomaar korting mag geven.
Heb je hier wat aan?
@Roos Goede vraag. Je ziet na verloop van tijd dat er andere uitgaven verschijnen van hetzelfde boek: filmeditie, pocketeditie, midprice-editie of de oplagen die jij noemt (speciaal voor Bruna of andere boekhandelsketens). Normaal gesproken is de gewone oplage dan (bijna) op, en is dit een manier voor uitgeverijen om oude titels nieuw leven in te blazen. De bedoeling is nooit om de wet op de vaste boekenprijs te omzeilen. Boekenclubs hadden altijd goedkopere uitgaven van nieuwe boeken, maar moesten wel drie maanden wachten voor ze die mochten aanbieden.
Boeken die bedoeld zijn voor verkoop aan eindafnemers vallen onder de wet op de vaste boekenprijs. Maak je een andere editie die je alleen zelf op je site wil verkopen, dan horen daar ook een nieuw ISBN en een nieuwe prijs bij, die je apart aanmeldt bij CvdM.
Ik begrijp alleen niet zo goed waarom je concurrent van jezelf wil zijn. Als je je boek alleen zelf wilt verkopen via de website, doe je toch geen moeite om het in de winkel te krijgen?
Wat ik niet snap is hoe het zit met goedkope edities van hetzelfde boek. Als je tegelijk met een gewone uitgave een goedkope uitgave maakt (zonder of met een ander isbn) en die alleen verkoopt via je eigen site bijv. is er dan ook een probleem? Zo kun je bij Bruna soms ook goedkope edities krijgen van boeken die elders nog het volle pond kosten.
@Antoinette Dat hangt ervan af of je er commerciële bedoelingen mee? Wil je dat het rapport te bestellen is in de boekhandel of via Bol.com? Dan geldt de vaste boekenprijs.
Voor de Wet vaste boekenprijs is een boek ‘een werk dat tekst bevat die vrijwel uitsluitend is gesteld in de Nederlandse of Friese taal, voorzien is van een titel, bestaat uit papieren bladzijden, al dan niet vergezeld van ondersteunende informatiedragers, en wordt uitgegeven in een oplage van meerdere exemplaren die voor verkoop aan eindafnemers zijn bestemd’.
En voor de goede orde: twee stuks is ook een oplage 🙂
Wat als ik een fysiek onderzoeksrapport uitgeef naast een e-book exemplaar, geldt hiervoor ook de vaste boekenprijs ? Met andere woorden wanneer spreken we over een boek ?
haha, dat is een heel duidelijke vraag vandaag, vandaag kun je heel veel boeken overwegen 🙂
@Rijkert Dat is een goede vraag en het mag. Het zou raar zijn als je je eigen boek niet cadeau mocht doen.
Nog een voorbeeld: je mag je boek ook ‘cadeau doen’ aan bezoekers van je lezing (en de prijs voor de lezing twee tientjes hoger maken). Maar je mag niet na afloop het boek aanbieden voor tien in plaats van twintig euro. Het gaat er bij de Wet vaste boekenprijs om dat je niet gaat concurreren met andere verkoopkanalen.
Korting aan je familie (of vrienden) geven mag dus niet, maar mag ik wel een eigen geschreven boek cadeau doen? Bijvoorbeeld een van de presentie-exemplaren die je als schrijver krijgt?